Áttu ekki örugglega árskort?

Erró

Kjarval

Ásmundur Sveinsson

Verkið er staðsett við Hörpu, tónlistarhús.Tónlistarmaðurinn stóð upphaflega við Hagatorg eða frá 1977. Á þeim tíma var Háskólabíó helsti tónlistarsalur landsins og aðsetur Sinfóníuhljómsveitarinnar. Segja má að verkið hafi flust með Sinfóníunni og þann 4. september 2014 var henni komið fyrir fyrir framan tónlistarhúsið Hörpuna við Reykjavíkurhöfn. Fyrirmyndin var sellóleikarinn Erling Blöndal Bengtsson. Hann sat fyrir við gerð styttunnar og urðu Ólöf og Erling ásátt um að hann myndi spila á meðan hún vann. Ólöf sagðist sjaldan eða aldrei hafa notið þess eins vel að vinna nokkurt verk, enda ekki öll módel sem gætu gefið svo mikið til baka á meðan unnið væri. Mannslíkaminn var helsta viðfangsefni Ólafar alla tíð. Hún þótti skara fram úr með einföldum og tjáningarríkum myndum sínum. Erlingur situr og spilar á sellóið sitt. Verkið er raunsætt fyrir utan það að Ólöf sleppir að móta strengina. 

Verkið er staðsett við Stekkjarbakka í Breiðholti. Í verkinu er að finna leik með samsetningu forma þar sem listamaðurinn notar mislanga og breiða þrívíða fleti sem minna á kassa eða tening. Skúlptúrinn stendur að auki á stórum stöpli sem virðist hluti af verkinu þar sem kassalaga formin mynda eina heild. Fletirnir eru notaðir til þess að teikna upp form og hreyfingu. Verkið hverfist um op í miðju þess sem tekur á sig ólík form eftir því hvaðan maður horfir á verkið.

Verkið er staðsett við Háaleitisbraut.Verkið Landnám eftir Björgvin Sigurgeir Haraldsson er stórt og tígulegt verk úr samsettum steinplötum sem sýnir tvo landnámsmenn, víkinga, sem standa í stafni og horfa einbeittir á ónumið land. Verkinu sem er um fimm metra hátt var komið fyrir nærri Austurveri við Háaleitisbraut árið 1975, um það leyti sem hverfið var að byggjast upp.

Verkið er staðsett við Miklubraut.Verkið var fyrst gert árið 1972 og svo stækkað árið 1974 en Íslenska álfélagið pantaði verkið af listamanninum til að gefa íslensku þjóðinni í tilefni af 1100 ára afmæli Íslandsbyggðar. Fyrst stóð það á Bæjarhálsi í Árbæ en var síðar flutt að Miklubraut gegnt Rauðagerði, þar sem það stendur nú.Þetta verk er síðasta stóra verk Ásmundar og hét upphaflega Ljóð til fjallkonunnar. Hann lýsti verkinu svo: „Ég geri fjöllin að hörpum, set sólina í miðju og svo eru sumir sem segja mér – það er nú alveg óvart – að friðartáknið sé í sólinni líka.“ Verkið hlaut því fljótlega það nafn sem það ber í dag, Undir friðar- og landnámssól, þar sem vísað er í friðartáknið.

Verkið er staðsett á horni Skothúsvegar og Fríkirkjuvegar.Reykjavík lét gera bronsafsteypu af Adonis og setja upp í tilefni af 1100 ára afmæli Íslandsbyggðar 1974. Frummyndin er varðveitt í Glyptotek-safninu í München í Þýskalandi. Adonis er guð jarðargróðurs. Hann var ungur og fríður og var drepinn af villigelti. Gyðjurnar Afródíta og Persefóna vildu báðar eiga hann. Seifur kvað upp úr með að hann skyldi dvelja hjá þeim til skiptis og þannig stendur á því að jarðargróður lifnar við á vorin og deyr á haustin þegar Adonis hverfur til dánarheima og Persefónu.

Verkið er staðsett í Borgarbókasafninu í Tryggvagötu.

Staðsett á stétt fyrir framan Kjarvalsstaði. Á annan steininn eru grafin minningarorð um NínuSkömmu eftir andlát Nínu Tryggvadóttur listmálara (1913–68) hafði eiginmaður hennar, bandaríski vísindamaðurinn og myndlistarmaðurinn L. Alcopley, samband við Sigurjón Ólafsson og bað hann um að gera legstein á leiði konu sinnar. Sigurjón mun hafa lýst sig fúsan til þess en ekki getað sætt sig við fyrirliggjandi reglur um stærð legsteina. Bauð hann því Alcopley að gera sérstakan skúlptúr í minningu Nínu og lagði til að þeir gæfu borginni hann í sameiningu.Sigurjón lauk við skúlptúrinn 1974. Var hann settur upp við horn Kjarvalsstaða sunnanmegin og vígður 10. júní það ár. Skúlptúrinn er lóðréttur stokkur úr bronsi, heill að neðan en inndreginn tvisvar þegar ofar dregur. Þessir hvelfdu efri hlutar verksins kallast síðan á við járnstengur í tveimur pörum sem ganga út frá verkinu á víxl, efst og fyrir miðju, og gefa til kynna „kvenlega mýkt“ um leið og þær draga til sín opið rýmið allt um kring. Í umfjöllun um þennan skúlptúr talar Birgitta Spur, ekkja listamannsins, um hann sem „óð til konunnar“, sambland mýktar og jarðbundinnar festu, sbr. hnullungana báðum megin við stokkinn.Minnismerki um Nínu er í flokki fjölda annarra „súlumynda“ eða tótem-verka Sigurjóns, sbr. Íslandsmerkið og Öndvegissúlur, þar sem meðal annars koma saman minnið um hinn „upprétta mann“ og helgitákn fornra þjóða (sjá umfjöllun um þessi verk hér á vefsíðunni). Jafnframt sver það sig í ætt við nokkrar lágmyndir Sigurjóns úr eir fyrir það að á því eru í rauninni fjórar hliðar.Eftir gagngera viðgerð árið 2007, sem unnin var af Helga Gíslasyni myndhöggvara, var ákveðið að færa listaverkið yfir á stéttina fyrir framan Kjarvalsstaði þar sem það stendur nú skáhallt við innganginn.

Verkið er staðsett við Dómkirkjuna.Sr. Bjarni Jónsson (1881-1965) var um langt árabil einn þekktasti borgari Reykjavíkur og sópaði að honum þar sem hann gekk hempuklæddur milli heimilis síns og kirkju. Hann var fastheldnari í trúarefnum en sumir aðrir kirkjumenn um hans daga sem aðhylltust nýguðfræðina, en kristindómur Bjarna var borinn uppi af heitri trú og andagift. Brjóstmyndin var sett á stall sjö árum eftir andlát hans. Í bók Björns Th. Björnssonar, Íslenzk myndlist II (bls. 199), segir: „Þegar Sigurjón vann að mynd séra Bjarna, kom þar, að honum þótti sér ekki nægjanlegt að horfa á hann sitjandi á stól inni í bragganum hjá sér. Lítill kirkjugöngumaður sjálfur, fannst honum hann nú þurfa að sjá guðsmanninn í réttum skrúða sínum og sönnu umhverfi. Og einhverja kyrra stund gengu þeir saman í dómkirkjuna, þar sem séra Bjarni steig skrýddur í stólinn, tók höndum saman yfir bríkina og flutti viðeigandi predikunarstúf yfir myndhöggvaranum sem hefur trúlega hlustað á, kvikur, með augunum. Þótt smáræði sé, sýnir þetta samt mæta vel með hverjum huga og hætti Sigurjón nálgast verkefni sín.“

Staðsett við HöfðaUm 1970 fól Reykjavíkurborg Sigurjóni Ólafssyni að gera standmynd sem setja mætti upp við Höfða, móttökuhús borgarstjórnar við Fjörutún. Listamaðurinn átti þá í gifturíku samstarfi við Gunnar Ferdinandsson járnsmið og vann verkið með aðstoð hans. Kápa verksins er gerð úr tilsniðnum eirplötum sem festar eru á öfluga stálgrind. Fyllt er upp í holrúm með steinsteypu. Verkinu var komið fyrir á háum steinsteyptum stöpli á túninu hægra megin við Höfða árið 1971.Sigurjón gaf verkinu aldrei sérstakt heiti, en Björn Th. Björnsson nefndi það Öndvegissúlur, og fór ekkja listamannsins fram á að það heiti yrði eftirleiðis notað. Verkið skemmdist í ofsaveðri 2002 og þá voru bæði burðarvirki og kápa þess endurnýjuð auk þess sem stöpull var lagfærður.Eins og nafnið gefur til kynna er Öndvegissúlur eitt af mörgum tilbrigðum Sigurjóns við súluformið (sjá umfjöllun um Íslandsmerkið hér á vefsíðunni) sem felur í senn í sér vísun til fornra helgisúlna (totem) og hins upprétta manns. Í þessu verki er manngerving (fígúrasjón) sérstaklega áberandi, þar sem uppréttu formin tvö, báðum megin við lóðréttu plötuna við miðbik, standa bæði á tveimur fótum, víkka upp eins og stílfærð kvenmannsform og skarta smáatriðum á borð við fingur. Loks enda þær á uppmjóum höfuðmyndum, opinmynntum eða tenntum. Í ljósi þessarar greinilegu manngervingar má velta því fyrir sér hvort nafngift verksins sé fyllilega réttmæt. Hvað snertir hugmyndir og form er skýr skyldleiki með Öndvegissúlum og Íslandsmerki enda eru verkin gerð um svipað leyti. Hins vegar er verkið Öndvegissúlur að því leyti ólíkt Íslandsmerki að það er ekki margar aðskildar súlur heldur tvö samhverf eða nánast samvaxin súluform.

Verkið er staðsett á Klambratúni.Verkið ber senn í sér mynd vörðunnar og hrauns sem hleðst upp og storknar í slíkri kynjamynd. Hugmyndin að vörðunni er tenging við vörður sem vegvísa aldanna. Þrátt fyrir að hafa eytt megninu af starfsævi sinni vestanhafs er tenging Jóhanns Eyfells í verkinu við Ísland augljós og áhugaverð. Sama ár og hann varð prófessor í höggmyndalist í Bandaríkjunum keypti Reykjavíkurborg af honum Reykjavíkurvörðuna, og var hún lengi eina verkið eftir listamanninn sem mátti sjá utandyra í Reykjavík á vegum hins opinbera. Íslandsvarðan við Sæbraut eftir Jóhann byggist á sams konar sköpunarferli, mótun með bráðnum málmi í holu í jarðveginum.

Verkið er staðsett við Ráðherrabústaðinn í Tjarnargötu.Styttan af Ólafi Thors forsætisráðherra eftir Sigurjón Ólafsson var vígð framan við Ráðherrabústaðinn í Reykjavík árið 1969. Ólafur Tryggvason Thors (1892-1964 ) var forsætisráðherra Íslands samanlagt í um það bil áratug og formaður Sjálfstæðisflokksins lengur en nokkur annar, eða í 27 ár. Ólafur var sonur danska athafnamannsins Thors Jensen og bróðir Thors Thors, sendiherra og fastafulltrúa Íslands hjá Sameinuðu þjóðunum. Líkt og tíðkast um aðra minnisvarða frá þessum tíma stendur Ólafur Thors á háum stalli og horfir íbygginn og einbeittur yfir Tjörnina í átt að æskuheimili sínu við Fríkirkjuveg 11 sem er meðal glæsilegustu einbýla borgarinnar.

Við gatnamót Lækjargötu og BankastrætisVatnsberinn varð til þegar Ásmundur vann að listsköpun í Kaupmannahöfn veturinn 1936–37. Myndin sýnir konu rogast með tvær vatnsfötur. Fegrunarfélag Reykjavíkur keypti styttuna árið 1948 og vildi láta hana standa í Bakarabrekku við Lækjargötu í Reykjavík. Það náði ekki fram að ganga sökum mikillar andstöðu nokkurra samborgara listamannsins. Hlutust af miklar deilur. Var henni þá valinn staður í Garði Ásmundar við Sigtún. Árið 1967 var myndin steypt í brons og í ágústmánuði sama ár komið fyrir efst í Litluhlíð við Öskjuhlíð í Reykjavík.Myndbygging Vatnsberans er í miklu og þaulhugsuðu jafnvægi: fötur og handleggir mynda samhverfu, vinstri fótur kemur fram inn á milli fatanna, en sá hægri aftur, þannig að grunnflöturinn er þríhyrndur. Kraftlínur Vatnsberans mynda því nánast pýramída séð allt um kring, en sú tegund myndbyggingar er þekkt úr listasögunni til að skapa festu og stöðugleika. Það eina sem brýtur upp þessa kyrrstöðu er, líkt og í fleiri verkum Ásmundar, staða höfuðsins, sem hallar ögn, mýkir myndbygginguna og gefur í skyn hreyfingu.Það sem einkennir þessa mynd er massinn. Efnið er slétt, formið lokað og afgerandi. Þessi efnisþyngd, sem kölluð er fram í Vatnsberanum lýsir vel inntaki verksins: „Þegar ég vann Vatnsberann, hafði ég tröllslega fjallamyndun Íslands í huga,“ sagði listamaðurinn í samtali við Matthías Johannessen í Bókinni um Ásmund. „Og svo vinnukonurnar, sem ég sá í æsku minni brjótast út í hríðina og koma gaddfreðnar til baka með vatnsföturnar sínar. Þær vildu ekki láta kenna í brjósti um sig. Alls ekki. Ég mundi aldrei gera mynd af verkafólki, þar sem hægt væri að sjá meðaumkun. Þetta fólk á annað skilið“ (bls. 7–8).

Verkið er staðsett á Hallveigarstöðum við Túngötu.Myndina Fýkur yfir hæðir mótaði Ásmundur er hann bjó og starfaði í Holdsveikraspítalanum í Laugarnesi á árunum 1931–33. Myndin sýnir konu með barn í fanginu. Í þessu verki einfaldar listamaðurinn manneskjuna í frumdrætti sína og leitast við að draga fram massann í verkinu, en jafnframt er svarað með mjúkri hreyfinu sem gengur í gegnum líkama konunnar. Efnisáferð er slétt og jöfn og er fyrst og fremst til að skilgreina formin og massann. Þó svo að listamaðurinn virði hlutföll mannslíkamans, er hvergi stefnt að sjónblekkingu og virkar því myndin táknrænt.

Verkið er staðsett við Hellusund.Verkið Berlínarbjörninn við Hellusund er staðsett 2380 kílómetrum norðvestur af Berlín, sem minnir á hversu langt er á milli höfuðborganna tveggja. Styttan er úr málmblöndu og kom hingað til landsins 1967 sem gjöf frá íbúum þáverandi Vestur-Berlínar. Fjölmargir slíkir birnir eru víðsvegar um Þýskaland. Hugmyndina má rekja til 6. áratugar síðustu aldar, þegar skipting Þýskalands, og síðar Berlínar, í áhrifasvæði austurs og vesturs var orðin að veruleika. Vesturhluti Berlínar var eins og nokkurs konar vin frelsis og lýðræðis í eyðimörk kúgunar og einræðis. Útgefandi dagblaðsins Die Zeit, Gerd Bucerius, fékk þá hugmynd að minna Þjóðverja á fjarlægðina til Berlínar með svokölluðum „mílusteinum“, eða Meilensteine. Sintenis fékk þá hugmynd að smíða björn í stað þess að hafa einungis tölur skornar í stein. Fyrsta Berlínarbirninum af þessari tegund var komið fyrir árið 1957 við A115 hraðbrautina við Dreilinden í úthverfi Berlínar. Frumútgáfuna, allra fyrsta björninn, má hins vegar finna við Renée Sintenis grunnskólann í Frohnau, sem er úthverfi rétt norður af Berlín.

Sett upp í Sogamýri 1966, flutt á Hlemmtorg 2005Í tilefni af fimmtugsafmæli Sigurjóns Ólafssonar árið 1958 fól Reykjavíkurborg honum að gera bronsmynd af klyfjahesti sem skyldi komið fyrir á Hlemmi, en þar var forðum áningarstaður hestalesta til og frá Reykjavík. Einnig var áformað að koma fyrir á Hlemmi eftirlíkingu drykkjarþróarinnar sem þar var. Verkið sýnir folaldsmeri með klyfjum. Vinstra megin ber hún planka, en koffort og pinkla hægra megin. Í humátt á eftir henni töltir folald og hnusar að móður sinni. Folaldið er með í för til að árétta að listamaðurinn sé að fjalla um aðstæður fátæka bóndans sem ekki hafi efni á að hlífa folaldsmeri sinni við klyfjum.Sigurjón hafði ungur fylgst með bændum á ferð með klyfjaða hesta sína í kaupstaðaferðum á Eyrarbakka. Til er ljósmynd frá 1890 af slíkri kaupstaðarferð sem talið er að listamaðurinn hafi haft til hliðsjónar. Hann vann síðan að hugmyndinni á árunum 1959–63 og verkið var steypt í brons hjá Lauritz Rasmussen í Kaupmannahöfn 1965. Sökum kostnaðar var folaldið ekki sent til afsteypu fyrr en 1984.

Verkið er staðsett við Hólavallakirkjugarð, á horni Suðurgötu og Hringbrautar.Einar Jónsson myndhöggvari var einn þeirra listamanna sem í byrjun 20. aldar lögðu grunn að nútímamyndlist hér á landi og sá fyrsti sem gerði höggmyndalist að aðalstarfi.Með sýningu á höggmyndinni Útlagar (1898-1901) á Charlottenborgarsýningunni í Kaupmannahöfn árið 1901 haslaði Einar sér völl sem myndhöggvari. Myndefnið sótti hann í útilegumannasögur úr flokki íslenskra þjóðsagna.Verkið sýnir karlmann sem ber líflausa konu á bakinu og barn á handlegg og er áhersla lögð á þreytulegt göngulag mannsins og sorgmætt andlit.Formrænt séð er verkið natúralískt þar sem lögð er áhersla á að gera öllum atriðum nákvæm skil. Í heild kallar það fram tilfinningaleg viðbrögð áhorfandans og má túlka sem táknmynd einsemdar og útskúfunar þess sem dæmdur hefur verið.

Verkið er staðsett við Höfða.Við Höfða stendur minnisvarði um einn ábúanda Höfða, Einar Benediktsson ljóðskáld (1864-1940). Einar bjó með fjölskyldu sinni í húsinu á árunum 1914 til 1917. Verkinu var hins vegar upphaflega komið fyrir á á Klambratúni 1964 og það er eftir Ásmund Sveinsson. Höggmyndin sýnir skáldið standandi við hörpu, tákn skáldskaparins. Í heild er verkið sex metrar á hæð og vildi Ásmundur sýna að Einar væri stór í öllu, hann gæti ekki hugsað smátt. Einar átti merkan lífsferil, var ævintýramaður og sennilega hvað víðförlastur sinna samtíðarmanna og dvaldi langdvölum erlendis. Hann var virt skáld og gaf út fimm ljóðabækur. Hann gaf út fyrsta dagblaðið á Íslandi sem hann kallaði Dagskrá og var ritstjóri blaðsins. Hann hafði sterka félagslega samkennd og vildi lyfta þjóð sinni til mennta og betri vegar. Útgáfufélagið Bragi kostaði gerð myndarinnar og gaf borgarbúum árið 1964. Árið 2014 samþykkti borgarráð áskorun frá áhugahópi sem fannst að skáldinu yrði sýndur meiri sómi með því að koma verkinu fyrir í nágrenni Höfða og var það flutt 2015. 

Verkið er staðsett við Fríkirkjuveg, fyrir framan Kvennaskólann.Stúlkumynd er látlaus stytta af ungri stúlku. Hún krýpur á kné og líkaminn er raunsæ eftirmynd ungar stúlku, ef frá er talið sérstakt form höfuðsins. Hún er með hendur í kjöltu sér og horfir einbeitt fram fyrir sig. Árið 1964 hafði höfundur blaðagreina um aukinn fjölda styttna í miðbænum eftirfarandi að segja um Stúlkumynd eftir Ólöfu: „Eitt af því, sem vekur athygli, eru myndastytturnar. Þeim fjölgar á opnum svæðum sem betur fer, öllum til ánægju. Í Hallargarðinum rakst ég á tvö börn sem voru að virða fyrir sér hina fögru stúlkumynd Ólafar Pálsdóttur, sem þar var sett í sumar. Þeim litlu kom ekki saman um hve gömul stúlkan á stallinum væri, virtu hana lengi fyrir sér og voru hugsi. Listaverkin eru ekki bara til skrauts. Fagrar listir hjálpa til að beina hugum okkar allra inn á rétta braut sjálfum okkur til góðs.“ Síðar var gerð bronsafsteypa af Stúlkumyndinni og keypt af Árósabæ, þar sem hún stendur í fögrum trjágarði.

Verkið er staðsett í Hljómskálagarðinum.Verkið Á heimleið eftir Gunnfríði Jónsdóttur var afhjúpað 8. maí 1947 í höggmyndagarði Sólheima í Grímsnesi. Myndin var gefin til minningar um Gunnar Ásgeirsson, stórkaupmann og sérstakan heimilisvin Sólheima. Í dag stendur höggmyndin í austanverðum Hljómskálagarðinum en þaðan kom hún frá gatnamótum Freyjugötu og Mímisvegar þar sem Ásmundarsalur stendur. Gunnfríður bjó og starfaði áður í því húsi er hún var gift myndhöggvaranum Ásmundi Sveinssyni. Á reitnum við Ásmundarsal þar sem verkið stóð áður stendur stöpull sem nefnist Gunnfríðarstöpull. Þar er sérstakt sýningarrými fyrir útilistaverk myndlistamanna sem fá að sýna verk sín í þrjá til fjóra mánuði í senn. Á heimleið er smágerð og fíngerð stytta af konu sem situr og virðist annað hvort nýsest eða við það að standa upp. Styttan er sérstaklega áhugaverð á að líta frá hlið en þá sést hversu hnarreist konan situr og áhorfandinn getur velt fyrir sér eftir hverju eða hverjum hún sé að bíða.

Verkið er staðsett í Grasagarðinum í Laugardal.Verkið Systur sýnir tvo kvenlíkama sem hallast örlítið aftur með hendur upp yfir höfuð. Það er unnið í náttúrulegum stíl þar sem listamaðurinn er trúr fyrirmyndinni. Hægt er að ímynda sér að konurnar standi undir ljúfri vatnsbunu sem þær halla sér undir.Þann 24. júní 1924 snéri Ásmundur frá námi í Stokkhólmi ásamt unnustu sinni Gunnfríði Jónsdóttur til að giftast henni á Íslandi. Ásmundur og kona hans ferðuðust um æskuslóðir hans og hann tók mynd af Gunnfríði og systur hennar við foss. Sú uppstilling þykir líkjast verkinu mjög.

Verkið er staðsett í Grasagarðinum í Laugardal.Myndina Móðir jörð gerði Ásmundur er hann dvaldi í nokkra mánuði í Kaupmannahöfn árið 1936. Hún sýnir barn sem sýgur brjóst móður sinnar. Myndin var stækkuð og steypt í brons árið 1957.Myndbygging Móður jarðar er nánast klassískur pýramídi. Fætur og bak konunnar og barnið og vinstri hönd konunnar mynda samhverfu, stöðugt form, sem gefur myndinni festu og kyrrð. Þetta jafnvægi í heildarsýn myndarinnar er síðan liðkað með mjúkum línum og ávölum formum í líkama konunnar og barnsins. Þá er meiri léttleiki í þessu verki en fyrri verkum listamannsins, sem meðal annars er skapaður með holrými milli konunnar og barnsins. Líkamar konu og barns eru einfaldaðir í frumdrætti sína. Efnið er hér líkt og áður til að skilgreina formið sem í einfaldleik sínum gefur myndinni táknrænt gildi og um leið fjölbreytilega túlkunarmöguleika. Margar skýringar koma því til greina þegar rætt er um inntak verksins, bæði sálfræðilegar og trúarlegar. En ef við styðjumst við hugmyndir listamannsins, þá táknar konan jörðina og barnið mannfólkið. Hér er því um að ræða hina frjósömu og gjöfulu jörð sem elur mannkynið. Um verk sitt sagði listamaðurinn í samtali við Matthías Johannessen í Bókinni um Ásmund: „Ég gerði Móður jörð í Danmörku um svipað leyti og Kossinn. Ég gerði hana fyrir föður minn, sem trúði á mold og jörð. Þetta er einasta framlag mitt til landbúnaðarins“

Verkið er staðsett í Grasagarðinum í Laugardal.Um 1929, þegar Ásmundur flutti aftur heim til Íslands eftir búsetu í París, hóf hann að búa til höggmyndir með einfölduðum formum af fólki við störf. Mörg verk hans birta myndefni sem eru sprottin úr íslenskum menningararfi og náttúru. Á fjórða áratug síðustu aldar var vinnandi fólk áberandi í verkum Ásmundar og eru mörg hans þekktustu verka, eins og Vatnsberinn (1937) og Þvottakona (1936), frá þeim tíma. Verkið er efnismikið og birtir sterklega byggða konu sem fæst við jarðbundið en líkamlega erfitt starf, að þvo þvott. Einnig má lesa andlegan styrk úr líkamsburðum þvottakonunnar.

Við ÁrbæjarsafnVerk þetta vann Ásmundur í Reykjavík árið 1934 og sýnir hún konu að strokka. Kona með strokk er, líkt og fleiri verk Ásmundar frá þessum árum, þykk og massíf heild sem hvergi loftar um. Allt er gert til að undirstrika þyngdina og massann. Myndin er kyrrstæð tvíhverfa í fullkomnu jafnvægi, sem byggist á lóðréttum og láréttum kröftum, og það er aðeins staða höfuðsins sem gefur myndinni ákveðna mýkt. Þrátt fyrir hina formrænu áherslu listamannsins er myndin natúralísk lýsing á smjörgerð fyrri ára, og óður til íslenskra kvenna fyrr og síðar.

Verkið er staðsett í höggmyndagarði kvenna við tjörnina.Verkið er grágrýtismynd sem sýnir pilt og stúlku (eða konu og mann) halda hvort utan um annað. Styttan var upphaflega gefin Þjóðleikhúsinu við opnun þess árið 1950 en henni síðan úthýst og komið fyrir í lokuðum gangi inn af fordyrinu þar sem enginn átti leið um. Nokkur rimma upphófst enda listakonan ekki allskostar sátt við staðarvalið. Endaði mál þetta með þeim hætti að Þjóðleikhúsið skilaði verkinu og var það þá fært borginni til varðveislu. Nú stendur styttan lágstemmd og innileg í höggmyndagarði til minningar um formæður íslenskrar höggmyndalistar, Perlufestinni, hjá japönsku kirsuberjatrjánum í suðvesturhorni Hljómskálagarðsins. 

Safneign