Erró

Kjarval

Ásmundur Sveinsson

Skýr tengsl eru hér við verkið The Anti-Society League Concert frá 1982. Magnús vinnur að því að gera hið óefnislega efnislegt með því að fá hljómsveit til að spila og á tilteknu augnabliki að fá hljómsveitarmeðlimi til að stoppa og halda kyrru fyrir. Síðan tekur hann afsteypu af öllu tóma rýminu, hinu neikvæða rými í herberginu og efnisgerir hann þannig tónlistina og andrúmsloftið í rýminu. Verkið var gert sem hluti af Listahátð Reykjavíkur árið 2013 og það var íslenska hljómsveitin MUCK sem spilaði.

Myndbandið er tekið með „green screen“ tækni þar sem listamaðurinn sést sitjandi á stól er virðist smár miðað við manninn. Hlutföllin eru á skjön, listamaðurinn situr á hlið og talar út í tómið. Textinn fjallar um fólk, atburði og samskipti en einnig um stærð hluta og umhverfis, skynjun manna á stærð í umhverfi sínu og þau viðmið sem beitt er hverju sinni. Af og til fer allt á flug; myndin hristist og jarðskjálfti skekur manninn og rýmið.  

Þríleikur Magnúsar, Talk Preceding Eye Talk, Eye Talk og Eye Talk II, er uppbyggður með áþekkum hætti hverju sinni, rödd listamannsins er í fyrirrúmi og hann fer sjálfur með textann í mynd. Alltaf er til staðar einhver eiginleiki sem gerir frásögnina framandlega og hún virðist úr lausu lofti gripin. Í fyrsta myndskeiði er Magnús í hlutverki manns sem tekur óhóflega í nefið með tilheyrandi truflun í frásögninni. Öðru sinni sést andlit hans ekki, eingöngu hálsinn, fyrir framan upptöku úr skólpræsakerfi. Loks stillir hann sér upp þétt við kvenmannsbrjóst og nýtur fulltingis konunnar við frásögnina. Ekkert verkanna er klippt eða samsett, þau líða hægt áfram án framvindu eða samhengis.

„Norðan Korpúlfsstaða við ósa Úlfarsár er teikning af sólskríkju á grasbala. Á tíu dögum breytist sólskríkja í mús og á öðrum tíu dögum í kengúru.“ Svo kemst Magnús Pálsson sjálfur að orði um verkið. Upphaflega var það gert árið 1980 en hann endurgerði það 1994 vegna yfirlitssýningar sem var það ár á Kjarvalsstöðum. Í bæði skipti sótti hann efnivið í nærliggjandi öskuhauga. Upphaflega hafði hann ætlað sér að raða ruslinu upp í fallegt munstur utan í hlíð sem sæist langt að, en á endanum varð það að þessu umbreytingarferli. Magnús skapar hér eitthvað úr engu.

Í minningu Njálsbrennu er eitt af verkum Magnúsar þar sem hann vinnur skopleg tilbrigði við hugmyndina um minnismerki. Verkið samanstendur af tíu ritvélum á stöplum, arfa sem hangir úr hverri ritvél og bílnúmeraplötunni L-1010 sem stendur á stöpli fyrir framan ritvélarnar. L-ið stendur fyrir Rangárvallasýslu og 1010 fyrir ártal brennunnar; ritvélarnar eru jafnmargar og þeir sem brunnu inni samkvæmt sögunni. Arfinn vísar til þess að í sögunni segir að notaður hafi verið arfi til að tendra eldinn. Í minningu Njálsbrennu er gott dæmi um bókmenntalega konseptlist, ekki aðeins vegna þess að verkið fjallar um bókmenntalegt efni, heldur einnig vegna þess að uppbygging verksins og innri merkingartengsl eru bókmenntalegs eðlis. 

Í gipsverkum sínum var Magnús á tímabili upptekinn af því sem hann kallaði pósitíft og negatíft rými og sambandinu þar á milli. Þetta var mjög áberandi í seríunni Stærðfræði. Gifsafsteypur af stærðfræðilegum jöfnum, sem eru krotaðar í sand, eru notaðar sem mót fyrir enn aðrar gifsafsteypur, sem eru líka notaðar sem mót. Afsteypunum er síðan raðað saman með spegilmyndum sínum.  

Magnús Pálsson var fulltrúi Íslands á Feneyjatvíæringnum í myndlist 1980. Þar sýndi hann ýmis gifsverk, þar á meðal Sekúndurnar þar til Sikorskýþyrlan snertir, sem sýndi augnablikið áður en Síkorskýþyrla Landhelgisgæslunnar lendir. Þrír gifsklumpar mynda þríhyrning á gólfi - klumparnir eru afsteypa af bilinu milli dekkja þyrlunnar og jarðar. Hér er Magnús að efnisgera það óefnislega. Verkhlutarnir þrír eru af mismunandi hæð sem gefa til kynna tímann í verkinu, stélhjólið er það sem lendir síðast og er því hæst, tíminn er hér kominn í fast efni.

Magnús Pálsson (f. 1929) tók virkan þátt í framúrstefnu íslenskrar leik- og myndlistar á 6. og 7. áratug 20. aldar og átti m.a. í farsælu samstarfi við Dieter Roth og síðar SÚM-hópinn. Magnús hefur haft rík áhrif á íslenska samtímalist, m.a. í gegnum kennslustörf sem hann sinnti um árabil, en hann átti, ásamt Hildi Hákonardóttur, frumkvæði að stofnun nýlistadeildar við Myndlista-og handíðaskóla Íslands. Magnús var fulltrúi Íslands á Feneyjatvíæringnum í myndlist 1980. Árið 1994 var sett upp yfirlitssýning á verkum hans á Kjarvalsstöðum.Frumgerð verksins Ferð er í eigu Nýlistasafnsins en var endurgert vegna sýningar Magnúsar Pálssonar að Kjarvalsstöðum 1994. Verkið er gert úr 63 stökum tússteikningum sem er skeytt saman. Teikningarnar eru prentaðar aftur og aftur og hver yfir aðra á langa pappírsörk svo úr verður til nokkurs konar veggfóður. Verkið snýst ekki síst um þá ferð sem vinnan við það felur í sér og útkomuna því að í hvert skipti sem það er gert er útkoman öðruvísi. Mögulegt er að tengja vinnuaðferð þess við annað verk í þessum sal sem kallast Kál þar sem teikningum er skeytt saman og þær prentaðar á svipaðan máta.

Safneign

Verk