Erró

Kjarval

Ásmundur Sveinsson

Rit skáldsins og fræðimannsins Johans Wolfgang von Göthe (1749-1832) hafa lengi verið innblástur Hildar, og eru þeir Henry David Thoreau henni hvað kærastir höfunda. Í þessu verki hugleiðir Hildur kenningar Göthes í ritinu Die Metamorphose der Pflanzen frá árinnu 1790 og lýsir ferli plöntunnar sem byggist á blaðformi hennar og ummyndast ýmist vegna samdráttar eða útvíkkunar. Myndirnar og orin sýna þá miklu fjölbreytni sem birist í laufskrúði og lýsa frjóvguninni sem felur í sér leyndardómfull samskipti.  

Þetta er viðamesta verk Hildar. Það er sett saman úr tólf ofnum teppum, einu fyrir hvern mánuð ársins. Um verkið hefur listakonan skrifað eftirfarandi texta: Himinn og jörð mætast.Verkið er hafið á vorjafndægrum. Í hverjum mánuði í heilt ár óf ég teppi, sem lýsir mótum himins og jarðar, hinum síbreytilegu litum veðrabrigða, birtu og árstíða. Í mars glittir í grænt og brúnt í gulu vetrargrasi.Í apríl hefur grænkað en vorhret ógnar gróðri.Í maí rennur grængresið saman við bláma himinsins.Í júní er blómskrúðið í algleymingi.Í júlí sést í munstur ljáfaranna.Í ágúst skín í bleika grasrótina.Í september eru litir haustsins upphafnir.Í október fellur fyrsta snjófölið.Í nóvember liggur frosið vatn yfir landinu.Í desember situr miðsvetrarsól við sjóndeildarhring.Í janúar eru himinn og jörð hvít af snjó. Í febrúar tekur aftur að sjá í auða jörð. Hringrás árstíðanna hefst að nýju. Verkið var keypt fyrir Hótel Sögu á níunda áratug síðustu aldar og var þar lengi til sýnis. Þegar hótelið gekk í gegnum gagngerar breytingar við upphaf aldarinnar virðast febrúar og nóvember hafa glatast.

Gras er grunnþáttur lífsbaráttunnar hér á landi. Grasið hefur verið Hildi hugleikið allt frá því að hún vann við heyskap í Öræfum árið 1954. Eftir að hún flutti á Strauma varð sambandið við jörðina, náttúruna og tímann hennar meginumfjöllunarefni í listsköpun. Margt í aðferðafræði Hildar, hvort sem það er í vinnu innan myndlistar eða á öðrum sviðum, má rekja til reynslu hennar úr sveitinni og áherslu hennar á tengsl mannsins við efnið: grasið, ullin, birkið, fjöllin og mannfólkið sem einn þáttur sköpunarverksins.

Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna helgaði árið 1975 málefnum kvenna með áherslu á jafnrétti, framfarir og frið. Þessu skyldi fylgt eftir með ráðstöfunum til að tryggja árangur. Þetta skapaði tækifæri til að hefja fána á loft og tala hærra um jafnrétti á Íslandi. Kvennasamtök, kvenfélög og stéttarfélög tóku sig saman og skipulögðu dag þar sem konur á Íslandi lögðu niður vinnu 24. október, en það er stofndagur Sameinuðu þjóðanna. Konur vildu sýna fram á mikilvægi vinnuframlags síns bæði inni á heimilunum og úti á vinnumarkaðnum. Myndasagan Kvennafrídagurinn 1975 birtist fyrst í bókinni Ég þori, get og vil, sem kom út árið 2005 hjá forlaginu Sölku. Hún var tileinkuð öllum konum sem tóku þátt í kvennafrídeginum 1975 og sérstaklega framkvæmdanefndinni.

Daglaunakonur er annað heiti þessa verks. Konur voru vinnuafl til vara og kallaðar til starfa þegar þurfti að bjarga verðmætum í sjávarplássum. Þess á milli voru þær sendar heim ef ekki var vinna og nutu ekki vinnuverndar til jafns við karla. Verkakonur höfðu sótt um inngöngu í verkalýðsfélagið Dagsbrún til að styrkja stöðu sína en þeim hafði verið neitað og því standa þær eftir við veginn. 

Þessi skissa var gerð fyrir verkið 3ja stéttin sem einnig er í eigu safnsins. Konur voru vinnuafl til vara og kallaðar til starfa þegar þurfti að bjarga verðmætum í sjávarplássum. Þess á milli voru þær sendar heim ef ekki var vinna og nutu ekki vinnuverndar til jafns við karla. Verkakonur höfðu sótt um inngöngu í verkalýðsfélagið Dagsbrún til að styrkja stöðu sína en þeim hafði verið neitað og því standa þær eftir við veginn. 

Hildur er vefari og byggir aðferðafræði sína á tækni vefsins hvort sem um er að ræða sköpun listaverka eða í öðru starfi. Vefnaður krefst mikillar skipulagshæfni, reiknigetu og framsýni, enda kemst hún svo að orði: „Ef þú kannt að vefa þá kanntu að stjórna fjöldahreyfingu.“ Rauði þráðurinn í lífsspeki Hildar er að alltaf megi leita svara í náttúrunni. Manneskjan, samhengi hennar og samspil við náttúruna er inntak allra verka hennar. Einnig sú hugmynd að hvert og eitt okkar geti haft áhrif til breytinga. Þar hafði hún fyrirmyndir og er nú ein af okkar fyrirmyndum hvað þetta varðar. Listsköpun Hildar, útgáfa, aktívismi, ræktunarstarf og lífsafstaða eru ofin í samfélagsvefnaðinn og til merkis um það að listin hefur áhrif til breytinga.

Safneign

Verk