Ásmundur Sveinsson

Erró

Ágúst Ferdinand Petersen fæddist í Vestmannaeyjum. Um tvítugt fór hann að sækja tíma hjá Birni Björnssyni, gullsmið og teiknara, og hóf svo nám í Myndlistarskólanum í Reykjavík tæplega fertugur þar sem Þorvaldur Skúlason var aðalkennarinn hans. Merkasta framlag Ágústs til íslenskrar myndlistar eru portrettmyndir hans.

Veröld sem var er í flokki mynda sem Hjörleifur Sigurðsson hóf að gera á árunum 1963–64. Snemma á sjöunda áratugnum sagði listamaðurinn skilið við hugmyndafræði strangflatalistarinnar og Mondrians sem sett hafði mark sitt á myndlist hans allt frá því um 1955. Sjálfur segir hann í bók sinni Listmálaraþankar (bls. 98) að síðasta verkið í geómetrískum dúr hafi hann gert árið 1962. Á tímabilinu 1966–69 tók við enn lífrænni og óformlegri myndgerð í list Hjörleifs, tímabil sem kallað hefur verið „belgtímabilið“. Verk hans minna þá um margt á verk Jean Fautrier og myndaröð hans Otages (Gíslarnir). Er líkt og óreglulegur belgur eða form nái yfir allan myndflötinn eða sé skýrt afmarkað.Að hluta til er Hjörleifur að bregðast við þeirri hugarfarsbreytingu sem átti sér stað í sjónlistum um víða veröld á seinni hluta sjötta áratugarins og fram eftir þeim sjöunda. Af menningarpólitískum ástæðum hafði geómetrísk myndlist smám saman látið undan síga og krafist var aukins frjálsræðis í kjölfar þeirrar aðhaldssemi sem einkenndi fyrstu árin eftir styrjöldina. Í myndlistinni lýsti þetta sér þannig að strangtrú vék fyrir tilfinninga- og tilviljunarkenndri myndlist á borð við þá sem birtist í þessari mynd Hjörleifs.Undirliggjandi merkingar er að finna í mörgum mynda Hjörleifs; til dæmis getur það varla verið tilviljun að þessi mynd ber sama nafn og fræg bók eftir Stefan Zweig sem er persónuleg úttekt á menningarlífi í Evrópu á fyrstu árum 20. aldar og fram undir heimsstyrjöldina síðari. Þessar myndir Hjörleifs eru mjög frábrugðnar myndum starfsbræðra hans í íslenskri abstraktlist vegna lífrænnar formgerðar þeirra; smáheimur lífríkisins, míkrókosmos, kemur iðulega upp í hugann þegar myndir hans eru gaumgæfðar.

Bragi Ásgeirsson var fjölhæfur myndlistarmaður sem afkastaði miklu á ferli sínum. Hann aflaði sér yfirgripsmikillar menntunar í myndlistinni og nam í mörgum löndum. Myndlist hans er víðfeðm en þar má nefna teikningar, fígúratíf grafík, upphleypt popplistaverk og abstrakt málverk. Enginn einn listamaður fremur en annar hafði afgerandi áhrif á myndlist Braga en þó eru ákveðnir málarar sem Bragi hafði meiri mætur á en öðrum. Þar má nefna listamenn eins og Picasso, Munch, Jón Stefánsson, Modigliani, Matisse og Hammershøi.

Einar hefur aðallega fengist við málun og grafík en hefur einnig unnið með skúlptúr, steint gler, emaléringu og mósaík. Manneskjan í umhverfi sínu hefur verið sem rauður þráður í gegnum feril hans. Hann sækir oft innblástur í íslenska náttúru og íslenskt samfélag. Meðal annarra yrkisefna má nefna borgarsamfélagið, Íslendingasögurnar og trúarmyndir en hann hefur unnið talsvert að kirkjulist. Oft má finna samtímasögur í verkum hans, t.d. Gunnlaugssundið við Vestmannaeyjar árið 1984, en einnig má í verkum hans finna gagnrýni á íslenskt samfélag t.d. byggðarstefnu, sjávarútvegsmál, ofurkapítalisma og umhverfismál.Einar hélt sína fyrstu málverkasýningu á Íslandi 1968. Sýningin markaði kaflaskil með áhrifum popplistar, tjástefnu og endurkomu manneskjunnar í íslenska málverkið, sem var á skjön við abstraktlistina sem hafði ráðið ríkjum á Íslandi í um 20 ára skeið. 

Upp úr 1960 sagði Svavar Guðnason skilið við „flatarmálsfræðina“, þ.e. geómetríska myndlist sjötta áratugarins, og hóf aftur að leita á vit náttúrunnar. Júlíana Gottskálksdóttir segir um þessi umskipti í sýningarskrá árið 1990: „Samt urðu verk hans engin endurtekning á því sem hann hafði gert áður heldur var sem hann leitaðist við að leysa upp alla formgerð og láta litastrokurnar leika frjálst á myndfletinum. Hughrifin frá náttúrunni voru augljós og tjáningin ljóðræn, stundum allt að því impressjónísk eins og í verkunum Leysing, Ljósflökt og Ljósblik sem öll eru frá árinu 1962. Liturinn er stundum borinn þunnt á með spaða svo skín í gegn og áferðin minnir á vatnsliti. Leiðir gagnsæi litanna hugann að síbreytileika náttúrunnar sem listamaðurinn hefur tjáð og nöfnin gefa til kynna. ... Svavar hafði raunar unnið að því sama á stríðsárunum í Kaupmannahöfn, en tjáning hans var expressjónísk og fremur sprottin af minningu um náttúru en beinum hughrifum“ (Júlíana Gottskálksdóttir: Svavar Guðnason 1909–1988, bls. 46).Segja má að þessi nýi „náttúruexpressjónismi“ hafi fyrst fengið útrás fyrir alvöru í stórmyndinni Veðrið (240 x 400 sm) sem listamaðurinn málaði fyrir listskreytingarsjóð danska ríkisins (Statens Kunstfond) árið 1963. Um þá mynd segir Júlíana: „Mjúklega dregnar litabrautir virðast liðast eftir fletinum í ákveðinni hrynjandi eða ólmast hver um aðra. ... Hver blettur er kvikur, og hrynjandi formanna leiðir hugann að beljandi vatnsflaumi“ (Júlíana Gottskálksdóttir: Sama rit, bls. 47–49).

Collection