Ásmundur Sveinsson

Erró

Guðmundur Davíðsson (1874-1953), kennari og umsjónarmaður Þingvalla um áraraðir. Sem fastagestur á Þingvöllum þekkti Kjarval hann vel.

Í ágústmánuði 1908 opnaði Jóhannes Sveinsson, þá 23 ára gamall, sína fyrstu sýningu í Góðtemplarahúsinu í Reykjavík. Sýningin speglar framtíðarsýn hans og vilja til að leggja fyrir sig myndlist og má segja að með þessari sýningu hafi listferill hans hafist fyrir alvöru. Sýningin vakti athygli og var talin bera með sér að listamaðurinn hefði ríka eðlisgáfu á svið lista og ætti framtíð fyrir sér á því sviði. Eitt verkanna á sýningunni bar heitið Gljúfrabúi og sýnir gljúfrabúann - tákngerving fossins - standa skikkjuklæddan við hellismuna í kletti milli tveggja fossa.  Þrátt fyrir að verkið beri viðvaningsbrag og sé allt að því nævt í stíl er það merkilegt fyrir þeirra hluta sakir að þetta er fyrsta þekkta verk listamannsins þar sem hann persónugerir náttúrufyrirbæri og tvinnar saman við landslag. Hér er komið kímið að táknsæisverkum hans; en allan sinn feril átti hann eftir að vinna með og þróa hugmyndir sínar um samspil táknsærra eða yfirnáttúrulegra vera og náttúrunnar. 

Með allra elstu sjálfsmyndum Kjarvals. Myndin er máluð á tunnubotn í þunglamalegum 19. aldar stíl.

Sigfús M. Johnsen (1886-1974), var lögfræðingur, rithöfundur og bæjarfógeti í Vestmannaeyjum frá 1940.

Í Krítik má greina skarpar andstæður. Maðurinn er mótaður eftir ströngustu reglum anatómíunnar, enda teiknaður eftir lifandi fyrirmynd, og stingur í stúf við aðrar fígúrur verksins sem eru tvívíðar, teiknaðar með hvítum útlínum. Húð mannsins er dökk og hraunkennd sem gerir hann enn framandlegri, eins og hann hafi villst inn í draumkennda óreiðu þar sem allt er á hreyfingu. Hvíta veran sveiflar svipunni, parið dansar og verurnar með spjótin stika áfram, teningurinn snýst í loftinu, fiskurinn spriklar í hendi mannsins sem samtímis virðist eiga fullt í fangi með að hindra að björgin falli yfir hann. Táknmál verksins er flókið og persónulegt og finna má í því trúarlegar skírskotanir, en grunnstef þess virðast vera tilvistarleg vandamál listamannsins sem á lífsafkomu sína undir listinni en þarf jafnframt að sæta stöðugri gagnrýni á verk sín; svo er að sjá sem þyngd efnisins sé í þann veginn að sliga frelsi andans.  Myndin var nokkur ár í smíðum og Kjarval sýndi hana fyrst opinberlega í Listamannaskálanum í október 1954.

Collection