Ásmundur Sveinsson

Erró

Víðáttumyndir („scape“ myndir) Errós eru vitnisburður um þá sjónrænu ofgnótt sem einkennir fjöldamenninguna. Þar hrúgar hann saman í gríðarstór breiðtjaldsmálverk ákveðinni tegund af hlutum. Odelscape eða Odelvíðátta sækir efnivið sinn í blekteikningar Alans Odle frá árunum 1920–30 sem ætlaðar voru fyrir útgáfu á Kímnisögum (Contes drôlatiques) eftir Balzac og Gargantúa eftir Rabelais. Erró kynntist þessum myndum á sýningu á verkum Odle þar sem vinur hans Claude Givaudan var sýningarstjóri og fékk þær lánaðar. Hann breytti vinnsluaðferðum sínum þegar hann málaði þetta verk, að minnsta kosti á fyrstu stigum vinnunnar. Hann byrjaði ekki á því að gera klippimynd eins og fyrir aðrar víðáttumyndir sínar. Hann málaði hverja teikningu fyrir sig fríhendis á strigann og notaði ekki myndvarpa. Í teikningum Odle er línuskriftin afar frjálsleg og litmynd Errós dregur dám af þessu frjálsa flæði með sínum bugðóttu og munúðarfullu línum og hinni liðugu og kraftmiklu pensilskrift.

Erró gerði margar myndasyrpur, klippimyndir og málverk, í byrjun níunda áratugar liðinnar aldar þar sem hann setti á svið glæsilegar og tælandi ungar stúlkur frá Norður-Afríku, ýmist naktar eða sveipaðar klæðum. Uppruna þessara mynda er að finna í miklu safni póstkorta frá nýlendutíma Frakka sem Erró fann á flóamarkaði í París. Fyrirmyndirnar, oftast vændiskonur, voru ljósmyndaðar á klisjukenndan hátt þar sem blandað var saman erótík og framandleika sem lýsti fyrst og fremst kynórum Vesturlandabúa. Í myndsyrpunum gengur Erró þvert á goðsagnir og klisjur um þessar „innfæddu“ konur og setur á svið aðra frásögn sem ætlað er að heiðra þessar þögulu og óþekktu hetjur. Í Kertinu nýtir hann sér ljósmynd af fagurri márískri ungmey ásamt hluta af uglumálverki (1860) eftir Jean-Jacques Aubusson og verki eftir Pieter Claesz, Kyrralíf með kerti (1627). Erró setur stúlkuna inn í fallegt og dularfullt umhverfi, hlaðið tilvísunum í auðlegð og ekki síður kunnáttu (bækur, gleraugu) og visku (ugla) að hætti endurreisnarmálara á borð við Hans Holbein yngri. 

Collection