Ásmundur Sveinsson

Erró

„Maó fór ekki nema einu sinni út fyrir landamæri Kína, þá var hann mjög ungur og ferðinni var heitið á þing Kommúnistaflokksins í Moskvu. Ég hef gert honum kleift að fara út um allan heim í sýndarveruleikanum,“ útskýrir Erró. Í syrpunni Kínversk málverk ímyndar listamaðurinn sér einmitt Maó formann og félaga hans á mikilli sigurför um helstu borgir og táknræna staði Vesturlanda: Maó í Feneyjum, í París, London, Berlín, Washington, Maó í New Jersey... Þessi útgáfa Errós af Göngunni miklu est kaldhæðnisleg vísun í hreyfingu maóista sem flæddi yfir heim vestrænna lista- og menntamanna eftir atburðina í maí 1968. En með því að tengja saman áróðursmyndir Kínverja og túristamyndir kapítalískra Vesturlanda afhjúpar listamaðurinn hvað þessar myndir eru blekkjandi. Hinar brosmildu, sléttu og felldu amerísku og evrópsku staðalmyndir eru alveg eins og samsvarandi myndir frá kommúnistaríkjunum. Með því að stilla þessum myndum saman kemur listamaðurinn því til skila hvernig myndir eru notaðar til að ráðskast með almenning.

Árið 1986 var Erró boðið að koma með tillögu að skreytingu á tveimur veggjum í bóka- og fjölmiðlunarsafni Cité des Sciences et de l’Industrie (Vísinda- og iðnaðarmiðstöðvarinnar) í París. Verkin áttu að tengjast vísindum og tækni. Erró kom með tvær tillögur í formi tveggja stórra klippimynda. Önnur þeirra var um vísindaskáldskap, en þótt hún væri stórbrotin og fögur var hún ekki samþykkt þar sem hún þótti ekki henta staðnum. Nokkrum árum seinna tók listamaðurinn aftur fram klippimyndina sem hafði verið hafnað og málaði eftir henni stórt málverk fyrir framtíðarlistasafn Errós í Reykjavík. Í þessu dýnamíska víðáttumálverki („scape“) er rýmið mettað yfirspenntum, ærslafullum og árásargjörnum ofurmennum, geimhetjum, stjörnustríðsfólki og skrímslum sem Erró fékk að láni hjá bandarískum teiknimyndasöguhöfundum á borð við Jack Kirby. Málverkið er eins konar samansafn allra þeirra teiknimyndafígúra sem orðið hafa á vegi listamannsins, en Erró notaði myndefni myndasögublaðanna í fyrsta sinn í verk sín á árunum 1963–64 þegar hann dvaldist í New York. 

Með þessu pólitíska málverki brást Erró við tillögu Alains Jouffroy að heiðra minningu málarans Topino-Lebrun sem málaði mynd af Dauða Cajusar Grakkusar Babeuf árið 1797, eins af frumkvöðlum sósíalismans. Napoleon Bonaparte lét hálshöggva málarann árið 1801 fyrir upplognar sakir um tilræði við sig. Harmræn endalok Topino-Lebrun varð Erró innblástur og tenging við nýliðna atburði – dauða sósíalistans og forsetans Salvadors Allende í valdaráni hersins í Síle árið 1973. Erró notar rýtinginn og öxina úr málverki Topino-Lebrun og til að treysta bakgrunn myndbyggingarinnar býr hann til fjarvídd úr súlnagöngum sem ættuð eru frá Hans Vredeman de Vries. Að öðru leyti notar hann myndir héðan og þaðan, myndir úr hversdagsleikanum, teiknimyndir, áróðursveggspjöld og teikningar úr blöðum.

Collection